Eleanor Roosevelt
First lady of the World
Tekst: Inez Lips
In een nieuwe rubriek worden de citaten van een aantal bekende personen voor het voetlicht gebracht. Het spits wordt afgebeten door Eleanor Roosevelt, vooral bekend als First Lady van de VS, diplomaat en mensenrechtenactiviste.
Een bijzondere vrouw, en dat was ze! Ik heb het over Eleanor Roosevelt, die veel meer was dan de echtgenote van een Amerikaanse president. Ze groeide uit tot een van de meest invloedrijke vrouwen van de 20e eeuw. Dat kwam door haar – zeker voor een First Lady – onconventionele optreden als mensenrechtenactiviste en haar krachtige stem voor menselijke waardigheid.
Eleanor maakte optimaal gebruik van haar bevoorrechte positie om te strijden voor haar idealen, die ze zo verwoordde dat ze als citaten nog steeds bekend en actueel zijn.
“Niemand kan jou minderwaardig laten voelen zonder jouw toestemming”
Deze oproep tot zelfrespect en innerlijke kracht weerspiegelt haar inzet voor burgerrechten en sociale rechtvaardigheid. Vooral richting vrouwen en minderheden die werden gemarginaliseerd. Zo zette ze zich al vroeg in voor Afro-Amerikaanse rechten, vrouwenrechten en vluchtelingen (bijv. tijdens de Tweede Wereldoorlog).
Wie was Eleanor?
Geboren als Anna Eleanor Roosevelt (ze was een 5e graads nicht van haar man) in 1884 in de vooraanstaande New Yorkse familie Roosevelt, verloor ze al op jonge leeftijd beide ouders. Deze moeilijke jeugd voedde haar gevoel voor empathie en haar diepe betrokkenheid bij kwetsbaren in de samenleving.
In 1905 trouwde ze met Franklin D. Roosevelt, die later president van de VS werd. Ze kregen zes kinderen. Tijdens zijn ambtstermijn (1933-1945) brak Eleanor met de traditionele, decoratieve rol van een First Lady. Ze reisde door het hele land, bezocht ziekenhuizen, mijnen en achtergestelde gemeenschappen en bracht zo de stem van de gewone Amerikaan tot in het Witte Huis. Via haar populaire krantencolumn My Day sprak ze dagelijks miljoenen Amerikanen rechtstreeks aan, vaak met woorden die hen hoop en kracht gaven. Je zou kunnen zeggen dat ze een van de eerste influencers was die via de media een groot publiek bereiken. Ook wat dat betreft was ze haar tijd vooruit.
Citaten die haar belangstelling en medeleven voor de gewone Amerikaanse man en vrouw toonden, gaan over ‘gewone’ zaken zoals het belang van het bewust ervaren van geluk, liefde en vriendschap, maar ook vertrouwen in jezelf en persoonlijke groei, zaken die in die tijd minder vanzelfsprekend waren:
“Bedenk altijd dat je niet alleen het recht hebt om een individu te zijn, maar ook de verplichting”
“Doe elke dag iets waar je eigenlijk bang voor bent”
“Het geven van liefde is een leerproces (in begrip, geduld en empathie)”
“Vriendschap met onszelf is van het hoogste belang, want zonder dat kan men geen vrienden zijn met wie dan ook ter wereld”
Rechten van de mens
Door haar populaire krantencolumn, toespraken op de radio en de bezoeken die ze tijdens de Grote Depressie bracht aan werklozen, mijnwerkers en armen, zagen veel mensen haar als een warme, menselijke brug naar de regering. Ze was echter ook een – voor die tijd – zeer controversiële figuur, die met haar uitgesproken standpunten over raciale gelijkheid en sociale hervormingen kritiek opriep bij het meer conservatieve deel. Bovendien: zo hoorde een First Lady zich toch niet te gedragen!! Haar tegenstanders vonden haar bemoeizuchtig of te radicaal.
Na de dood van haar man in 1945 trad Eleanor nog sterker naar voren. Van 1946 tot 1952 was ze voorzitter van de VN-commissie voor de Rechten van de Mens en speelde ze een sleutelrol bij het opstellen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948), een van de belangrijkste documenten van de moderne tijd.
Democratie en goed leiderschap
Tot haar dood in 1962 bleef Eleanor zich inzetten voor haar idealen. Met haar uitgesproken visie en haar inspirerende uitspraken wist ze miljoenen mensen te raken. Op grond daarvan kreeg ze de bijnaam ‘First Lady of the World’.
Nog steeds klinkt haar stem door in discussies over vooruitgang, geloof in eigen mogelijkheden, democratie en goed leiderschap.
“Een goede leider inspireert zijn volk om vertrouwen in de leider te hebben; een groots leider inspireert de mensen om vertrouwen in zichzelf te hebben”
“Het is niet genoeg om te praten over vrede. Men moet er in geloven. En het is niet genoeg om erin te geloven. Men moet er aan werken”
“Waar beginnen de universele mensenrechten uiteindelijk? In kleine plaatsen, dicht bij huis…”
Dit laatste citaat (uit haar boek You learn by Living (1960) benadrukt dat het belang van gelijkwaardigheid en wederzijds respect overal begint waar mensen samenleven, zoals ook in het gezin en kleine gemeenschappen.
Eleanor was meer dan de vrouw naast een president. Ze was een leider, een denker en is ook wel ‘het geweten van haar tijd’ genoemd. Verder zien we hoe handig ze voor haar doelen gebruik wist te maken van de communicatiemogelijkheden uit die periode.
En wat vond haar man van dit alles?
Eleanor was de ‘oren en ogen’ van haar man, die via haar diep inzicht kreeg in de noden van het volk en het sentiment op straat. Hij moedigde haar bezoeken in het land aan en waardeerde haar terugkoppeling en betrokkenheid bij zijn beleid. Haar gedrevenheid was grenzeloos. Zo placht ze ‘s nachts memo’s met adviezen naar zijn slaapkamer te sturen over wat ze die dag had bezocht en bedacht. Het waren er zoveel dat hij ze in een speciale Eleanor basket bewaarde en schijnt tegen haar gezegd te hebben: “Eleanor, 3 memo’s per nacht alsjeblieft, niet 20 of 30. Morgenvroeg ga ik er dan meteen mee aan de slag”. Tevens gebruikte hij haar als politieke buffer. Haar uitgesproken mening gaf hem ruimte om politiek te navigeren. Waar nodig kon hij met een knipoog afstand nemen van haar uitspraken: “ach, je kent mijn vrouw, die laat zich niet beteugelen”.
Hij viel haar echter niet af en noemde haar zijn ‘geweten’ en zei: “ik mag dan de president van Amerika zijn, maar zij is degene die mij op het pad houdt van wat juist en fatsoenlijk is”.
Bronnen: citaten.NET, wikiquote, wikipedia, chat.openai.com
Foto’s: Wikipedia